เทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่
สภาพทั่วไป

 

สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐานของเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่

1.ด้านกายภาพ

ที่ตั้ง
     เทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ อยู่ในเขตการปกครองอําเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ ห่างจากที่ว่าการอําเภอจัตุรัสประมาณ  1  กิโลเมตร ไปทางทิศตะวันออก ห่างจากจังหวัดชัยภูมิ  38  กิโลเมตร บนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข   201   มีพื้นที่ทั้งหมด  52  ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 32,500 ๓๒ไร่


มีเขตพื้นที่ในการติดต่อดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตําบลบ้านกอกและตําบลหนองบัวบาน อําเภอจัตุรัส
ทิศใต้ ติดต่อกับ ตําบลบ้านกอกและเขตอําเภอเนินสง่า
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตําบลละหานและเขตอําเภอเนินสง่า
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตําบลบ้านกอก อําเภอจัตุรัส

 

2.ลักษณะภูมิประเทศ
     ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปของเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่เป็นที่ราบและที่ราบสูง เป็นบางส่วน ทางทิศใต้ไม่มีภูเขา

  3. ลักษณะภูมิอากาศ
เป็นแบบมรสุม มี 3 ฤดู
ฤดูร้อน  เริ่มประมาณเดือนมีนาคม ถึงเดือนมิถุนายน
ฤดูฝน  เริ่มประมาณเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนตุลาคม
ฤดูหนาว  เริ่มประมาณเดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนกุมภาพันธ์

 

4.ลักษณะของดิน
     การตั้งถิ่นฐานของเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ สภาพทั่วไปทั้งในอดีตและปัจจุบัน เป็นชุมชนขนาดใหญ่มีผู้คนอพยพมาจากหลายถิ่น ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอkชีพเกษตรกรรม ทํานา ทําไร่ ย่านการค้าและชุมชนที่มีราษฎรหนาแน่น คือ บริเวณตลาดสดในพื้นที่เขตเทศบาล การตั้ง
ถิ่นฐานและการกระจายตัวของชุมชน จะอยู่บริเวณศูนย์กลางของชุมชน พื้นที่ส่วนใหญ่จะเป็นพื้นที่ที่เคยเป็นชุมชนที่เกิดขึ้นในอดีตและพัฒนามาเรื่อยๆ แนวทางการขยายตัวของชุมชนเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ ยังยึดการขยายตัวตามชุมชนแบบเป็นกลุ่มสามารถจําแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินได้ดังต่อไปนี้

- การใช้ที่ดินประเภทที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย จะกระจายตัวอยู่โดยทั่วไปในแต่ละหมู่บ้าน ทั้ง  10  หมู่บ้าน การสร้างบ้านเรือนครึ่งปูนครึ่งไม้ บ้านไม้ใต้ถุนสูง และที่อยู่อาศัยที่สร้างขึ้นใหม่ เป็นบ้านรูปทรงสมัยใหม่เป็นบ้านตึก การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย มีเนื้อที่
ประมาณ  673.11   ไร่ คิดเป็นร้อยละ 1.95

- การใช้ที่ดินประเภทพาณิชยกรรมและที่อยู่ อาศัยหนาแน่นมากเนื อ ่ งจากชุมชน เป็นชุมชนเกษตรกรรมและชนบทค่อนข้างสูง ทําให้การขยายตัวด้านพาณิชยกรรมค่อนข้างน้อย และส่วนใหญ่ร้านค้าจะตั้งอยู่ สองข้างทางหลวงแผ่นดินหมายเลข  201  บริเวณชุมชนเดิมการใช้ประโยชน์ที่ดิน
ประเภทพาณิชยกรรมและที่อยู่อาศัยหนาแน่นมาก มีเนื้อที่ประมาณ  9.75   ไร่ คิดเป็นร้อยละ  0.03

- การใช้ที่ดินประเภทอุตสาหกรรม ส่วนใหญ่เป็นอุตสาหกรรมเฉพาะกิจ ขนาดเล็กประกอบด้วย โรงสี และโรงซ่อมเครื่องจักร-เครื่องยนต์ แทรกตัวตามชุมชนที่อยู่อาศัย การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทอุตสาหกรรม มีเนื้อที่ประมาณ  37.74  ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.11

 - การใช้ที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม ได้แก่ บริเวณพื้นที่โดยรอบชุมชน ทั้งพื้นที่ชนบทโดยทั่วไป จะทําเกษตรกรรมส่วนใหญ่ คือ การทํานา ทําไร่ ทําสวน ปลูกพืชผักสวนครัวเลี้ยงสัตว์ ผลผลิตทางการเกษตรที่สําคัญได้แก่ ข้าว มันสําปะหลัง อ้อย การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม มีเนื้อที่ประมาณ  27,124.92  ไร่ คิดเป็นร้อยละ  78.69 ของพื้นที่ทั้งหมด

- การใช้ที่ดินประเภทที่โล่งเพื่อนันทนาการและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม ในเทศบาลตําบลหนองบัว ใหญ่ มีพ ื้นที่ เป็ นสวนสาธารณะและสถานที่พ ักผ่อ นหย่อ นใจ สําหรับ การประกอบกิจกรรมเพื่อนันทนาการและพักผ่อนบริเวณรอบๆ หนองบัวใหญ่การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทที่โล่งเพื่อนันทนาการและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม มีเนื้อที่ประมาณ   26.25   ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.08  ของพื้นที่ทั้งหมด


- การใช้ที่ดินประเภทสถาบันการศึกษา ประกอบไปด้วยสถานศึกษาระดับก่อนวัยเรียนจํานวน ๓ แห่งได้แก่ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองไผ่ล้อมและศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบัวใหญ่ ระดับวัยก่อนเรียนถึงประถมศึกษาจํานวน  4  แห่งได้แก่ โรงเรียนหนองบัวใหญ่
(เขตการทางนครราชสีมาสงเคราะห์ 4), โรงเรียนบ้านจาน (นิเทศอุปถัมภ์), โรงเรียนบ้านหนองไผ่ล้อมและ โรงเรียนบ้านหนองบัวรอง (อินทรผลบํารุง) , อีกทั้งยังมีที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจําหมู่บ้านและห้องสมุดประชาชน  10  แห่ง การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทสถาบันการศึกษา มีเนื้อที่ประมาณ  57.36   ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.17  ของพื้นที่ทั้งหมด


- การใช้ที่ดินประเภทสถาบันศาสนา ประชาชนในเขตเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ มีความเชื่อตามประเพณีสมัยก่อนและอิทธิพลต่อจิตใจของประชาชน เป็นอย่างมาก ในเขตเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ มีวัดและสํานักสงฆ์  5  แห่ง ได้แก่ วัดปทุมชาติ, วัดป่า
สุวรรณไพรโรจน์, วัดเวฬุวนาราม, วัดสนามนางและวัดบ้านหนองบัวรองการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทสถาบันศาสนา มีเนื้อที่ประมาณ 136.28 ไร่ คิดเป็นร้อยละ0.04


- การใช้ท ี่ ด ิน ประเภทสถาบัน ราชการ การสาธารณูป โภคและสาธารณูป การซึ่งประกอบด้วยหน่วยงานราชการต่างๆ ได้แก่ โรงพยาบาลจัตุรัส การประปาส่วนภูมิภาคสาขาจัตุรัส เป็นต้น การใช้ประโยชน์ที่ด ินประเภทสถาบั นราชการ การสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ มีเนื้อ ที่
ประมาณ 68.72 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 0.20
ตาราง แสดงการใช้ที่ดิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ผังเมืองชุมชนเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ จังหวัดชัยภูมิ

ประเภท พื้นที่ (ไร่)  ร้อยละ
1) ที่อยู่ อาศัยหนาแน่นน้อย 673.11 1.95
2) พาณิชยกรรมและที่อยู่อาศัยหนาแน่นมาก  9.74 0.03
3) อุตสาหกรรม 37.74 0.11
4) ชนบทและเกษตรกรรม 27,124.92  78.69
5) ที่โล่งเพื่อนันทนาการและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม 26.25 0.08
6) สถาบันการศึกษา 59.36  0.17
7) สถาบันศาสนา 136.28  0.40
8) สถาบันราชการการสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ  68.72  0.20
9) ถนน ซอย แม่น้ําห้วย หนอง บึง 6,335.55  18.38 
รวม  34,471.67 100.00
  55.15 ตร.กม. 100.00

 ที่มา : จากการสํารวจของสํานักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดชัยภูมิ, สิงหาคม 2558

แผนภูมิ แสดงสัดส่วนการใช้ประโยชน์ที่ดินปัจจุบัน พ.ศ. 2557   ผังเมืองชุมชนเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่

- บึงหนองบัวใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ตําบลหนองบัวใหญ่มีพื้นที่ติดต่อกับบ้านหนองบัวใหญ่ บ้านหนองบัวรอง และบ้านจานทุ่งตําบลหนองบัวใหญ่ บึงหนองบัวใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ  800  ไร่ ปัจจุบัน เทศบาลตําบลหนองบัว ใหญ่ ได้มีก ารพัฒนาให้เ ป็น สวนสาธารณะและเป็น แหล่ ง
ท่องเที่ยว พักผ่อนหย่อนใจ

- หนองหินตั้ง ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10  ตําบลหนองบัวใหญ่แยกออกมาจากบึงละหานและมีลําห้วยแยกออกมาชื่อห้วยหินตั้ง


- ลําคันฉู เป็นลําห้วยที่ใช้แบ่งเขตพื้นที่ระหว่างเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่กับตําบลบ้านกอก ไหลมาจากอ่างเก็บน้ําลําคันฉูอยู่ในเขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาตินายางกลักพื้นที่อ่างเก็บน้ําขนาด 5,810   ไร่ครอบคลุม ตําบลโคกเพชรพัฒนา อําเภอบําเหน็จณรงค์และ ตําบลห้วย ยายจิ๋ว อําเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ ใช้งบประมาณในการก่อสร้าง  266.47  ล้านบาท เริ่มก่อสร้างในปี 2532 ตัวเขื่อน เป็นคันดิน ขนาดความกว้าง 8 เมตรความยาว สันเขื่อนรวมคันดินรอบเขื่อน กว่า  2  กม. แล้วเสร็จในปี 2539  และเริ่มกักเก็บน้ําเดือนตุลาคม   2539


- ห้วยกอก แยกออกจากลําห้วยคันฉู บ้านวังเสมาหมู่ที่  2 ตําบลกุดน้ําใส อําเภอจัตุรัส ไหลผ่านบ้านคงคาล้อม บ้านสําโรงทุ่ง ตําบลบ้านกอก บ้านหนองบัวใหญ่ บ้านจานทุ่ง เทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ และไหลลงบึงละหานต่อไป - ห้วยหินตั้ง เป็นลําห้วยแยกออกมาจากหนองหินตั้ง ผ่านบ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10  บ้านหนองบัวใหญ่หมู่ที่ 1,2 บ้านห้วยมะนาวหมู่ที่ 6


- ห้วยตาแก้ว เป็นลําห้วยแยกออกมาจากบึงละหาน ผ่านบ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10 บ้านห้วยมะนาวหมู่ที่ 6

ลําน้ํา,ลําห้วย จํานวน 10 แห่ง
ฝาย จํานวน 7 แห่ง
บ่อโยก จํานวน 5 แห่ง
บึง,หนอง,และอื่นๆ จํานวน 13 แห่ง
ประปาหมู่บ้าน จํานวน 3 แห่ง

 

6. ลักษณะของไม้และป่าไม้
พื้นที่ในเขตเทศบาลตําบลหนองบัวใหญ่ไม่มีพื้นที่ป่าไม้